#Alertprogramma werpt vruchten af
31 oktober 2023
Het #Alertprogramma dat vier jaar geleden is ontwikkeld en tot doel heeft jongeren bewust te maken van criminele ondermijnende activiteiten, welke gevaren ze lopen en hoe ze dat kunnen herkennen werpt zijn vruchten af. Bureau Beke deed onderzoek en komt met deze resultaten naar buiten.
Het #Alertprogramma omvat een eenmalige actuele voorlichting van 90 minuten voor jongeren vanaf 14 jaar, hun ouders en medewerkers van scholen (van praktijk- tot en met hoger beroepsonderwijs). Professionele trainers hebben, soms in combinatie met een ervaringsdeskundige, al meer dan 1.000 bewustwordingslessen gegeven in grote delen van Nederland waaraan maar liefst 75.000 personen hebben deelgenomen.
Ondermijning
Het programma is destijds ontstaan vanuit de aanpak ondermijning in Gelderland-Midden, onder voorzitterschap van Arend van Hout, burgemeester van de gemeente Westervoort: “Ondermijning doet zich in veel vormen voor. De bestrijding daarvan vindt dan ook op veel verschillende terreinen plaats waarbij samenwerking en afstemming tussen de verschillende partners essentieel is. Maar voorkomen is natuurlijk altijd beter dan repressie. Daarom is dit programma ook zo waardevol: voorkomen dat jongeren de verkeerde afslag nemen!”
Gemeente Rheden faciliteert het #Alertteam. “We moeten er alles aan doen om onze jongeren te beschermen tegen criminaliteit. De lessen van het #Alertprogramma leveren daar een goede bijdrage aan. En ik heb zelf gezien dat de voorlichting op deze manier de jongeren erg aanspreekt”, aldus Carol van Eert, burgemeester van Rheden.
De uitvoering wordt betaald door het Ministerie van Justitie en Veiligheid, Provincie Gelderland, het programma Samen Weerbaar Gelderland-Midden en andere regionale- en gemeentelijke publieke organisaties, waaronder de Regionale Informatie en Expertise Centra Noord, Oost-Nederland, Haaglanden en Limburg. Gedeputeerde Dirk Vreugdenhil: ‘Wij steunen het #Alertprogramma al vanaf het eerste uur. Opgroeiende jongeren zijn gevoelig voor crimineel gedrag. Als jongeren in de criminaliteit terecht komen, komen ze er vaak niet meer op eigen kracht uit. Het voorlichtingsprogramma leert jongeren crimineel gedrag te herkennen, zodat ze weten wat ze moeten doen als zij benaderd worden voor een klus die niet door de beugel kan”.
Onderzoek
Het #Alertprogramma levert in ieder geval op korte termijn een wezenlijke bijdrage aan de bewustwording van deelnemers over omvang, nabijheid en impact van criminele ondermijnende activiteiten en het stimuleert deelnemers in het herkennen van potentieel criminele jongeren. Dat is de belangrijkste conclusie uit het onderzoek dat Bureau Beke in opdracht van gemeente Rheden en met financiering van het Ministerie van Justitie en Veiligheid heeft uitgevoerd. Het #Alertprogramma een van de eerste interventies waarvan op grond van wetenschappelijk onderzoek, uitspraken kunnen worden gedaan over de doelmatigheid ervan op de korte termijn.
Bijna driekwart van de jongeren geeft aan dat zij door het programma meer bewust zijn van de risico’s om in de criminaliteit terecht te komen. Dat is één van de conclusies uit het rapport Scherp op signalen. Het handelingsperspectief van jongeren is ook versterkt na het volgen van het #Alertprogramma. De meerderheid van de jongeren geeft aan beter te weten wat ze moeten doen wanneer
- jongeren in de omgeving worden geronseld
- ze door iemand benaderd worden voor een illegaal klusje
- ze criminaliteit willen melden
- zij zelf of een vriend(in) in de criminaliteit is gekomen.
Verdere ontwikkeling en aanbevelingen
Het onderzoek geeft ook inzicht in de richting waarop het #Alertprogramma verder zou kunnen ontwikkelen en waarnaar aanvullend onderzoek gedaan zou kunnen worden. Zo zijn er meerdere interventies in Nederland ontwikkeld die zich richten op preventie op het gebied van criminaliteit, waarvan de doelmatigheid niet is geëvalueerd. Het is daarom interessant om te kijken in hoeverre het mogelijk is of de nog aan te tonen werkzame bestanddelen van al deze interventies bijeen te brengen zijn in één leerlijn.
Aanbevolen wordt om de voorlichting altijd in combinatie met een ervaringsdeskundige uit te voeren, waarbij het competentieprofiel van een ervaringsdeskundige nader bepaald moet worden. Ook vraagt het Onderzoeksbureau Beke aandacht om zorgvuldig af te wegen of een interventie geschikt is voor een bredere doelgroep. “Hoewel het #Alertprogramma niet aangeboden wordt aan kinderen in de bovenbouw van het primair onderwijs, wordt op voorhand door ons aangeraden daarin een zorgvuldige afweging te maken. Het onderzoek wijst namelijk uit dat de doelmatigheid sterker is op het moment dat jongeren een hoger begripsniveau hebben.” (Rapport Scherp op Signalen).
Petra van den Berg, programmaleider van het #Alertprogramma, is blij met de onderzoeksresultaten: “Duidelijk is dat we jongeren, ouders en medewerkers van scholen bereiken met onze voorlichting. Misschien dat jongeren nu minder snel de criminaliteit in gaan of eerder aan de bel trekken als ze hulp nodig hebben. Voorkomen is onze belangrijkste drive om met het programma verder te gaan.”
N.B.: Platform Veilig Ondernemen Oost-Nederland was betrokken bij de start van #LeerlingAlert:
 |